محقق : مسعود احمدلو
بررسي وظايف مربيان ورزشي از ديدگاه حقوق ورزش
مربياني كه از نظر فني و آموزشي مورد تأييد هستند اما به لحاظ اين كه سيستم اداري و قانوني دريافت جواز مربيگري را پشت سر نگذاشتند در صورت بروز حادثه همانند راننده بدون گواهينامه مسئول هستند.
مربيان ورزشي داراي وظايفي هستند كه در اين نوشته بررسي خواهند شد. صلاحيت در آموزش به كارگيري افراد فاقد صلاحيت خود يك بي احتياطي و بي مبالاتي است، مديران ورزشي بايد درانتخاب مربيان واجد شرايط و با صلاحيت و داراي تخصص، دقت كافي را داشته باشند زيرا كه اگر در اثر عدم صلاحيت مربي خساراتي به ورزشكاران حاصل شود مسئول پيامدهاي آنان خواهند بود براين اساس شخص مربي بايد از فدراسيون مربوطه آن رشته ورزشي دفترچه و يا حكم و يا كارت مربيگري داشته باشند. اشخاصي وجود دارند كه از نظر فني و آموزشي مورد تأييد هستند اما به لحاظ اين كه سيستم اداري و قانوني دريافت جواز مربيگري را پشت سر نگذاشتند در صورت بروز حادثه همانند راننده بدون گواهينامه مسئول هستند. حضور مستمر مربي در محل فعاليتهاي ورزشي يكي از مهمترين عواملي كه ميتواند مانع از قوه به فعل در آمدن بسياري از خطرها و حوادث ورزشي شود، عدم حضور و نظارت معلم ورزش و مربي در صحنه فعاليت ورزشي است، پس حضور فيزيكي و مستمر معلم يا مربي ضروري است. بنابراين مربيان هرگز نبايد به هيچ بهانهاي محل ورزش و فعاليت تيم يا شاگردان خود را ترك كنند و در صورت اضطرار و ترك ضروري محل بايد جانشين واجد شرايط و صلاحيتدار به جاي خود انتخاب كنند و درصورت نبود جانشين واجد شرايط و صلاحيتدار كلاس ورزشي را تعطيل كنند. كنترل و نظارت مربيان مربيان علاوه بر حضور مستمر در محل فعاليت هاي ورزشي بايد از دقت و كنترل و نظارت غافل نشوند بلكه بايد با دقت تمام در همه لحظهها توجه و مراقبت از ورزشكاران را زير نظر داشته باشند و اگر در صورت عدم كنترل و نظارت دقيق، حادثهاي محقق شود، مسئول خواهند بود. آگاهي از سلامت ورزشكاران يكي از وظايف مربيان نسبت به ورزشكاران احراز سلامتي ورزشكاران است. مربي موظف است قبل از آغاز هرگونه عمليات ورزشي از سلامتي ورزشكار اطمينان حاصل كند با توجه به اين كه معلم ورزش در اين امر تخصص ندارد ميتواند از ورزشكار برگه معاينه پزشكي تقاضا كند، در مواردي كه ورزشكار به علت داشتن بيماري يا انجام عمل جراحي آمادگي لازم را براي آن رشته ورزشي ندارد بايد او را از شركت در تمرين و مسابقه منع كنند. همچنين بهتر است از ورزشكاراني كه دچار حادثه شده بودند بعد از بهبودي و بازگشت مجدد آنها به صحنه رقابت و ورزش، برگه معاينه پزشك مبني بر سلامت آنان دريافت شود. بازديد و بررسي وسايل ورزشي در اكثر رشتههاي ورزشي، ورزشكار ملزم به استفاده از وسايل ورزشي است كه به موجب مقررات مربوطه تعيين شده است، ناقص بودن، نامرغوب بودن و يا غير مجاز بودن اين وسايل ممكن است موجب صدمه به ورزشكار شود كه در اين صورت مربيان و معلمان ورزشي مسئول خواهند بود زيرا كه از وظايف اصلي و مهم مربيان و معلمين ورزشي بازديد و بازرسي وسايل ورزشي قبل از عمليات ورزشي است و زماني بايد اجازه استفاده را صادر كنند كه از سلامت و ايمني آنها اطمينان كامل حاصل كرده باشند. در ورزشهايي مثل ژيمناستيك كه استفاده از اسباب در آن نقش اساسي دارد و هرگونه عيب و نقص فني در آنها ميتواند به صدمات غيرقابل جبراني منتهي شود وظيفه مراقبتي معلم ورزشي يا مربي اقتضا دارد كه در بازديد آنها حساسيت بيشتري نشان داده شود تا از وقوع حادثه در اثر نقص اسباب جلوگيري شود. شناخت قابليت ها توسط مربيان مربيان به دليل گذراندن دورههاي مختلف تخصصي و با كسب تجارت كافي و مجوزهاي رسمي داراي قدرت تشخيص به منظور شناسايي توان ورزشكاران است بنابراين وظيفه شناخت قابليتها برعهده اوست مقصود از قابليتهاي ورزشكار شناسايي قدرت بدني، مهارتهاي فني، تجربه و كسوت، فيزيك بدن ورزشكار از قبيل وزن، قد، سن و ... او در فعاليتهاي ورزشي است در صورت عدم رعايت موارد فوق مربي و معلم ورزشي مسئول خواهد بود. مثلاً در رشته ورزش تكواندو، اگر مربي يك تكواندو كار سنگين وزن و با تجربه را با يك تكواندو كار مبتدي و سبك تر براي تمرين با هم مشخص كند در صورت بروز صدمه و خسارت مربي پاسخگو است. آشنايي مربي با كمك هاي اوليه گاهي صدمه هاي وارده به ورزشكاران از شدت زيادي برخوردار نيست كه به آن خطر جاني بگويند مانند دررفتگي و شكستگيها كه ميتواند در رشتههاي رزمي و كشتي به وجود آيد در اين شرايط مربي مكلف است به ورزشكار مصدوم كمك كند كه معمولا به صورت كمكهاي اوليه اعمال ميشود پس مربيان ورزشي بايد از كمكهاي اوليه آگاهي كافي داشته باشند تا در صورت بروز حادثه بتوانند نقش مثبتي را ايفا كنند. همچنين خودداري و تجاوز از كمكهاي اوليه ميتواند موجبات مسئوليتهاي قانوني را براي معلم و مربي ورزش فراهم سازد. براي مثال اجازه بازگشت به بازي براي بازيكني كه از ناحيه سرمجروح شده است نمونهاي از خودداري از كمكهاي اوليه توسط مربي است. براي تجاوز از كمكهاي اوليه ميتوان به حمل ورزشكار مصدوم اشاره كرد، حمل ورزشكار مصدوم يك موضوع بسيار مهم است و بيتوجهي به اين امر ميتواند نتايجي نامطلوب را به بار آورد بارها مشاهده شده افرادي كه از ستون فقرات آسيب ديدهاند و حمل اشتباه آنان باعث تشديد مصدوميت آنها شده است و موجب لطمات جبران ناپذيري شده است. تعداد ورزشكاران تعداد بيش از حد متعارف ورزشكاران دريك دوره يا يك كلاس مساله مهمي است كه بايد مورد توجه مربيان قرار گيرد در اين حالت موضوع نظارت و مراقبت كمرنگتر ميشود و درصدد وقوع حادثه افزايش پيدا ميكند، تعداد ورزشكاران با توجه به رشته ورزشي و مكان ورزشي و تعداد مربيان متفاوت است و مربي ميتواند با رعايت استانداردها از وقوع حادثه جلوگيري و يا حداقل درصد آن را كاهش دهد. در رشته ورزشي كشتي در يك تشك استاندارد و يك مربي تعداد ورزشكاران بايد بين 30 الي 40 نفر باشند و همچنين در رشته ورزشي شنا براساس ماده 64 آيين نامه اجرايي فدراسيون نجات غريق، در استخري با ابعاد 8*15 و تعداد 50 شناگر 2 منجي ضروري است. شرايط آب و هوا ورزشهايي كه در فضاي باز انجام ميشود همواره در معرض شرايط نامطلوب جوي قرار دارند مثلاً بارها شنيدهايم كه صاعقه يا رعد و برق منجر به فوت فوتباليستي شده است و يا تمرين در هواي بسيار گرم باعث گرمازدگي ورزشكار شده است و موارد ديگر مثل بارندگيهاي شديد، سرماي بيش از حد بارها منجر به بروز حوادث و خسارت به ورزشكاران شده است. بايد گفت از نظر حقوقي درج يا عدم درج ضرورت توجه به شرايط جوي در مقررات ورزشها تأثيري در مسئوليت قانوني مربي كه حادثه در نتيجه بيتوجهي او به شرايط جوي نامساعد ايجاد شده، نخواهد داشت زيرا توجه به حوادث قابل پيش بيني تكليفي است كه بر عهده هر مربي يا معلم ورزشي گذارده شده است اما چه خوب است مربيان ما با رعايت و احتياط بيش از اين گونه حوادث جلوگيري كنند. * وظايف مربيان بعد از وقوع حادثه ورزشي بعد از وقوع حادثه براي ورزشكار اولين وظيفه مربي كمك به ورزشكار مصدوم است به استناد ماده واحد قانون مجازات خودداري از كمك به مصدومين و دفع مخاطرات جاني مصوب 1354 كه مي گويد: «ماده واحده هر كس شخص يا اشخاصي را در معرض خطر جاني مشاهد كند و بتواند با اقدام فوري خود يا كمك طلبيدن از ديگران يا اعلام فوري به مراجع يا مقامات صلاحيت دار از وقوع خطر يا تشديد نتيجه آن جلوگيري كند بدون اينكه با اين اقدام خطري متوجه خود او يا ديگران شود و با وجود استمداد يا دلالت اوضاع و احوال بر ضرورت كمك از اقدام به اين امر خودداري كند به حبس جنحهاي تا يك سال و يا جزاي نقدي تا 50 هزار ريال محكوم خواهد شد. • حال به تحليل حقوقي اين ماده ميپردازيم: - اين ماده مختص به ورزشكاران نيست بلكه يك ماده عمومي است و مشمول همه انسانها در كشور ايران ميشود. - قانونگذار در اين ماده سعي برآن داشته كه با بيتفاوتي افراد مبارزه كند و آنها را موظف به كمك كردن كند. - در اين ماده مسئوليت بر عهده شخصي است كه خود در وقوع حادثه هيچ نقشي ندارد. - به دليل اينكه خطر از نوع جاني است فوريت در آن شرط است. - لازمه مسئوليت كيفري فقط با ديدن صحنه محقق ميشود. - اگر مصدومي به مراكز درماني منتقل شود و مسئولان آن مركز به هر علتي از پذيرش خودداري كنند مجرم محسوب ميشوند. - اما كساني كه برحسب وظيفه يا قانون مكلف به كمك بودهاند و از اين امر خودداري كنند مجازاتشان تشديد ميشود مثلاً غريق نجات وظيفه نجات شناگري را دارد كه در حال غرق شدن است. معلم ورزش و مربي بر حسب وظيفه و قانون موظف به مراقبت از ورزشكار و كمك به او در صورت مصدوميت است و بيش از همه از اين قشر انتظار كمك به ورزشكاران مصدومي ميرود كه تحت نظر آنها قرار دارند و بديهي است كه قصور آنها در انجام اين تكليف اخلاقي و قانوني مستلزم واكنشهاي شديدتري نسبت به سايرين خواهد بود.
نظرات شما عزیزان: